Aanpassing van het Faillissementsrecht: Op weg naar een Efficiëntere en Rechtvaardigere Afwikkeling
Wanneer schulden niet langer kunnen worden voldaan, heeft dit ingrijpende gevolgen voor zowel burgers als ondernemers, vooral wanneer dit leidt tot faillissement. Het is daarom cruciaal om dergelijke situaties zoveel mogelijk te voorkomen. Desondanks komt het voor dat door bijvoorbeeld economische tegenwind, verkeerde beslissingen of simpelweg pech, iemand in zo’n situatie terechtkomt. In dergelijke gevallen is het belangrijk dat de wet effectieve mogelijkheden biedt om schulden en bezittingen te inventariseren, schuldeisers zo goed mogelijk te voldoen en de betrokkenen waar mogelijk een nieuwe start te bieden. Hierbij is goede rechtsbescherming van groot belang, met speciale aandacht voor de positie van werknemers en de vraag of en hoe deze positie kan worden versterkt.
De faillissementswet is de afgelopen jaren via het programma herijking faillissementsrecht op verschillende gebieden aangepast en uitgebreid, maar dit proces is nog niet voltooid. De komende periode zal worden gebruikt om verder onderzoek te doen en beleidsopties in kaart te brengen ter voorbereiding op toekomstige besluitvorming. Enige tijd geleden is de praktijk uitgenodigd om mee te denken over de toekomst van het insolventierecht. Er werd om reacties gevraagd op diverse onderwerpen:
• De bredere context van het insolventierecht
• Instrumenten voor ondernemers om bedrijfsrisico’s te beperken en financiële
problemen te voorkomen
• De verschillende procedures binnen het insolventierecht
• Lopende beleids- en wetgevingstrajecten.
Dit consultatietraject heeft waardevolle inzichten opgeleverd die worden meegenomen in de verdere voorbereiding van beleid en wetgeving. Daarnaast heeft de commissie insolventierecht advies uitgebracht over verschillende thema’s zoals
• De toekomst van de surseance van betaling, een regeling waarbij een onderneming tijdelijk wordt beschermd tegen faillissement en de tijd krijgt om een akkoord te bereiken met haar schuldeisers.
• Toezicht en governance, wat betrekking heeft op hoe de controle en het bestuur van insolventieprocedures georganiseerd moeten worden om ze effectief en eerlijk te laten verlopen.
• De “lege boedel,” wat verwijst naar situaties waarin er onvoldoende activa zijn om de schuldeisers te voldoen. De commissie heeft ook gekeken naar de taken van de curator, de persoon die verantwoordelijk is voor het beheer en de verdeling van de boedel tijdens het faillissement.
Deze adviezen zullen worden meegenomen in het verdere wetgevingsproces om het insolventierecht te verbeteren.
Het werk aan het insolventierecht heeft tevens een belangrijke Europese dimensie. Na de goedkeuring van de richtlijn herstructurering en insolventie heeft de Europese Commissie eind 2022 een voorstel gepresenteerd voor de harmonisatie van bepaalde aspecten van het insolventierecht. Dit voorstel bevat regels over het faillissementsrecht, met nadruk op het terugwinnen van activa die behoren tot de failliete boedel, de efficiëntie van insolventieprocedures, en een voorspelbare en eerlijke verdeling van de boedel onder de schuldeisers.
Een belangrijk onderdeel dat tijdens de JBZ-raad (Raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken in oktober 2023 werd behandeld, is de faillissementspauliana. Dit begrip verwijst naar de mogelijkheid om bepaalde rechtshandelingen die een schuldenaar heeft verricht vóór het faillissement, ongedaan te maken. Het gaat hierbij om transacties die nadelig zijn voor de schuldeisers, zoals het wegsluizen van vermogen of het bevoordelen van specifieke schuldeisers ten koste van anderen. Door de pauliana in te zetten, kan de curator ervoor zorgen dat deze onrechtmatige handelingen worden teruggedraaid, zodat de beschikbare boedel eerlijker kan worden verdeeld onder alle schuldeisers.
Over andere onderdelen van het voorstel moet nog op politiek niveau worden gesproken, terwijl op technisch niveau de besprekingen al in volle gang zijn. Gezien de omvang van het voorstel en de geboekte voortgang, wordt verwacht dat de onderhandelingen over de richtlijn nog enige tijd zullen duren.
Conclusie
De aanpassingen in het faillissementsrecht zijn essentieel om beter in te spelen op de complexe uitdagingen die zowel burgers als ondernemers kunnen treffen bij financiële problemen. Door de wetgeving verder te moderniseren, streeft men naar een systeem dat niet alleen efficiënt is, maar ook rechtvaardig en beschermend voor alle betrokkenen,
inclusief werknemers. De verdere ontwikkeling van het faillissementsrecht, zowel op nationaal als op Europees niveau, zal cruciaal zijn om te zorgen voor een transparante en eerlijke afwikkeling van faillissementen in de toekomst.
Mocht u in eenzelfde situatie zitten, heeft u vragen of wilt u nader geïnformeerd worden over erfrecht, fiscaalrecht of civielrecht? U Kunt contact met ons kantoor opnemen via het contactformulier op de website www.vijzelman.nl of per email: info@vijzelman.nl