De laatste jaren is de fiscale wet- en regelgeving voor ondernemers behoorlijk gewijzigd.
Niet alleen zijn de tarieven gewijzigd, regelingen op zich zijn ook aangepast. Dat heeft
invloed op de rechtsvormkeuze. Is voor een ondernemer vanuit een fiscaal perspectief een IB-onderneming of een bv aantrekkelijker?
Wijzigingen in fiscale regelgeving voor ondernemers
Ondernemers zaten de laatste jaren fiscaal niet in een rustig vaarwater. De wet- en
regelgeving is voor hen op veel gebieden veranderd. Een kleine greep uit die wijzigingen
luidt als volgt.
- De zelfstandigenaftrek wordt vanaf 2021 stapsgewijs teruggebracht van €6.670 tot
€900 in 2027. - Vanaf 2023 mag niet langer aan de fiscale oudedagsreserve (FOR) worden gedoteerd.
- De mkb-winstvrijstelling is teruggebracht van 14% (tot en met 2023) naar 12,7% in
2025. - Het box 2-tarief was sinds 2021 26,9% maar kent vanaf 2024 een gedifferentieerd
tarief met twee schijven. - De vennootschapsbelasting was tot en met 2018 stabiel: 20% over de eerste schrijf
van €200.000 en 25% over het meerdere. In de jaren 2019 tot en met 2024 is in
sommige jaren het lage tarief aangepast, soms het hoge tarief en soms ook de
schrijflengte. - De algemene heffingskorting wordt vanaf 2025 afgebouwd met het
verzamelinkomen in plaats van alleen het box 1-inkomen. Ook uitgekeerd dividend
raakt vanaf dit jaar rechtstreeks de hoogte van de algemene heffingskorting - Het aftrektarief – vooral voor IB-ondernemers van belang voor de mkbwinstvrijstelling en de zelfstandigenaftrek en voor dga’s voor de tbs-vrijstelling – is
teruggebracht vanaf 2020 van het hoge box 1 tarief (thans 49,5%) naar 37,48%.
Het spreekt voor zich dat al deze wijzigingen invloed hebben p de rechtsvormkeuze” is
vanuit een fiscaal perspectief een bv nu wel of niet aantrekkelijk? In deze bijdrage
beredeneer ik de rechtsvormkeuze.
Rechtsvormkeuze op andere dan fiscale gronden
Vooropgesteld het volgende: de fiscaliteit alleen mag nooit ofte nummer leidend zijn voor de
rechtsvormkeuze. Juridische en economische motieven zijn van een hogere orde dan alleen
fiscale motieven. Daarbij zijn bijvoorbeeld de volgende twee overwegingen relevant.
Aansprakelijkheidsstelling
Een risicovolle onderneming dient sowieso in een bv-vorm te worden geëxploiteerd omdat
dit de kans op persoonlijke aansprakelijkheidsstelling van de achterliggende ondernemers
verkleint. Aandachtspunten daarbij zijn onder andere bestuurdersaansprakelijkheid,
borgstelling of medeschuldernaarschap van de aandeelhouder.
Overdraagbaarheid onderneming
Een overdracht van een onderneming door een IB-ondernemer impliceert een
activa/passivatransactie. Alle afzonderlijke vermogensbestanddelen dienen te worden
overgedragen. Dat geldt ook voor duurcontracten (waaronder rekening-couranten bij
banken, financieringen, leasecontracten, huurovereenkomsten), ook dan dienen alle
contracten te worden omgezet. Als onderneming in een bv wordt geëxploiteerd, kan door
middel van een betrekkelijk eenvoudige aandelentransactie de gehele onderneming worden
overgedragen. Ook alle duurcontracten gaan in beginsel van rechtswege mee over.
Aandachtspunt daarbij is onder andere een ‘change of control-clausule’ waardoor vooral
duurcontracten toch kunnen worden ontbonden. Ook fiscaal bezien kan een overdracht van
een onderneming die in een bv wordt geëxploiteerd veelal makkelijker of soms juist
moeizamer plaatsvinden. Een eenvoudig voorbeeld is de overdrachtsbelasting als een
bedrijfspand tot het ondernemingsvermogen behoort: de verkrijger van dat pand is bij een
verkrijging van de onderneming in beginsel 10,4% overdrachtsbelasting verschuldigd. Als dat
bedrijfspand daarentegen in een bv uit, is overdrachtsbelasting in beginsel niet aan de orde
bij de verkrijging van de aandelen in die bv.
Ook bedrijfsopvolgingsfaciliteiten kunnen bij een opvolging van een IB-onderneming
afwijken ten opzichte van de verkrijging van de aandelen in een bv waarin een onderneming
wordt geëxploiteerd. Maar zo zijn er nog meer overwegingen die in de praktijk relevant zijn,
zoals de meer professionele uitstraling van bv als rechtsvorm, sociale verzekeringsplicht bij
meerdere aandeelhouders en toepassingsmogelijkheden van de innovatie box. In deze
bijdrage abstraheer ik evenwel deze motieven om een onderneming in de IB-winstsfeer dan
wel in een bv te exploiteren, ik kijk enkel en alleen naar de winstpotentie van de
onderneming.
Bron: Rechtsvormkeuze 2025: IB-onderneming of bv?. (april 2025). Het Register, nummer 2, 14-15.
Mocht u in eenzelfde situatie zitten, heeft u vragen of wilt u nader geïnformeerd worden
over erfrecht, fiscaalrecht of civielrecht? U Kunt contact met ons kantoor opnemen via het
contactformulier op de website www.vijzelman.nl of per email: info@vijzelman.n